ក្រុមហ៊ុនដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងហុងកុងបានយល់ព្រមលក់ភាគហ៊ុនភាគច្រើនរបស់ខ្លួននៅក្នុងកំពង់ផែសំខាន់ពីរនៅលើព្រែកជីក Panama ទៅឱ្យក្រុមដែលដឹកនាំដោយក្រុមហ៊ុនវិនិយោគអាមេរិក BlackRock ។ ការលក់នេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីប៉ុន្មានសប្តាហ៍នៃការត្អូញត្អែរដោយប្រធានាធិបតី Donald Trump ថាប្រឡាយនេះស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ចិន ហើយថាសហរដ្ឋអាមេរិកគួរតែគ្រប់គ្រងផ្លូវដឹកជញ្ជូនដ៏សំខាន់។ តាមរយៈក្រុមហ៊ុនបុត្រសម្ព័ន្ធ CK Hutchison Holding ដំណើរការកំពង់ផែនៅមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក និងច្រកចូលមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិកទៅកាន់ព្រែកជីក និងបានបន្តទៀតថា កាលពីថ្ងៃអង្គារថាខ្លួននឹងលក់ផលប្រយោជន៍របស់ខ្លួនជាផ្នែកមួយនៃកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានតម្លៃ 22.8 ពាន់លានដុល្លារ (£17.8bn) ។
CK Hutchison បង្កើតឡើងដោយមហាសេដ្ឋីហុងកុង Li Ka-shing មិនមែនជាកម្មសិទ្ធិរបស់រដ្ឋាភិបាលចិនទេ។ ប៉ុន្តែមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួននៅហុងកុងមានន័យថាវាដំណើរការនៅក្រោមច្បាប់ហិរញ្ញវត្ថុរបស់ចិន។ វាបានដំណើរការកំពង់ផែតាំងពីឆ្នាំ 1997 ។
កិច្ចព្រមព្រៀងនេះរួមមានកំពង់ផែសរុបចំនួន 43 នៅក្នុងប្រទេសចំនួន 23 ជុំវិញពិភពលោក រួមទាំងស្ថានីយប្រឡាយពីរផងដែរ។ វានឹងទាមទារការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាលប៉ាណាម៉ា។ ប្រឡាយប៉ាណាម៉ាប្រវែង 51 ម៉ាយ (82 គីឡូម៉ែត្រ) កាត់កាត់ប្រទេសអាមេរិកកណ្តាល និងជាតំណភ្ជាប់ដ៏សំខាន់រវាងមហាសមុទ្រអាត្លង់ទិក និងប៉ាស៊ីហ្វិក។ នាវារហូតដល់ 14,000 គ្រឿងធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់វាជារៀងរាល់ឆ្នាំ រួមទាំងកប៉ាល់កុងតឺន័រដែលផ្ទុករថយន្ត ឧស្ម័នធម្មជាតិ និងទំនិញផ្សេងទៀត និងនាវាយោធា។
វាត្រូវបានសាងសង់នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ 1900 ។ សហរដ្ឋអាមេរិកបានរក្សាការគ្រប់គ្រងលើតំបន់ព្រែកជីករហូតដល់ឆ្នាំ 1977 នៅពេលដែលសន្ធិសញ្ញាបានប្រគល់ដីបន្តិចម្តងៗទៅប៉ាណាម៉ាវិញ។ បន្ទាប់ពីរយៈពេលនៃការគ្រប់គ្រងរួមគ្នា ប៉ាណាម៉ាបានគ្រប់គ្រងតែម្នាក់ឯងនៅឆ្នាំ 1999 ។ លោក Trump បានធ្វើអំណះអំណាងជាច្រើនសម្រាប់ការដណ្តើមគ្រប់គ្រងព្រែកជីក និងតំបន់ជុំវិញឡើងវិញ។ លោកបានអះអាងថា ឥទ្ធិពលរបស់ចិនគឺជាការគំរាមកំហែងសន្តិសុខជាតិ ដែលការវិនិយោគរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកលើការសាងសង់ព្រែកជីកដំបូង បង្ហាញពីភាពត្រឹមត្រូវនៃការគ្រប់គ្រងត្រឡប់មកវិញ ហើយថាកប៉ាល់អាមេរិកត្រូវបានចោទប្រកាន់ច្រើនពេកសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ផ្លូវទឹក។ នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសប៉ាណាម៉ាក្នុងខែកុម្ភៈ រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក Marco Rubio បានទាមទារឱ្យប្រទេសនេះ “ផ្លាស់ប្តូរជាបន្ទាន់” ចំពោះអ្វីដែលគាត់ហៅថា “ឥទ្ធិពល និងការគ្រប់គ្រង” របស់ប្រទេសចិនលើព្រែកជីក។
ប៉ាណាម៉ាបានច្រានចោលការអះអាងរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយប្រធានាធិបតី Jose Raul Mulino បាននិយាយថា ព្រែកជីក “គឺហើយនឹងនៅតែ” នៅក្នុងដៃរបស់ប្រទេសអាមេរិកកណ្តាល។ នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដែលប្រកាសអំពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មនេះ លោក Frank Sixt នាយកសហគ្រប់គ្រងនៃក្រុមហ៊ុន CK Hutchison បាននិយាយថា “ខ្ញុំចង់សង្កត់ធ្ងន់ថាប្រតិបត្តិការនេះគឺមានលក្ខណៈពាណិជ្ជកម្មសុទ្ធសាធ ហើយមិនពាក់ព័ន្ធទាំងស្រុងទៅនឹងរបាយការណ៍ព័ត៌មាននយោបាយថ្មីៗទាក់ទងនឹងកំពង់ផែ Panama”។ BlackRock គឺជាក្រុមហ៊ុនគ្រប់គ្រងទ្រព្យសកម្មដ៏ធំបំផុតមួយរបស់ពិភពលោក។ ក្រុមទិញកំពង់ផែនេះក៏រួមបញ្ចូលទាំងក្រុមហ៊ុន Terminal Investment Limited ដែលជាក្រុមហ៊ុនស្វីសផងដែរ។
ប្រភព BBC News ប្រែសម្រួលដោយគិរីដងរែក
